Położony nad Dunajem Esztergom to kolebka węgierskiej państwowości i pierwsza stolica. Można nazwać je odpowiednikiem polskiego Gniezna. W mieście założonym w 960 roku odbył się chrzest i koronacja świętego Stefana. W Esztergom znajduje się katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Świętego Wojciecha - największa i najważniejsza katedra katolicka na Węgrzech, która przez wiele lat była siedzibą prymasa. Tu znajduje się relikwia świętego Wojciecha, a w jej krypcie spoczywają węgierscy królowie.
Skarbiec w katedrze w Esztergom
Po drugiej stronie rzeki leży słowackie Šturovo. Oba miasta łączy obecnie most Marii Walerii (nazwany na cześć córki Franciszka Józefa I). Most odbudowano w 2001 roku, wcześniej, od 1944 roku, jedynym łącznikiem między granicznymi miastami był prom.
Šturovo i Esztergom łączy również pamięć o Janie Sobieskim, w obu miejscowościach stoją pomniki upamiętniające króla. Co ciekawe, po słowackiej stronie pomnik wzniesiono dzięki społecznej zbiórce.
Obchody 340. rocznicy Bitwy pod Parkanami /Šturovo/
Pomnik Jana III Sobieskiego w Esztergom
Historyczna nazwa Šturova to Parkany. Właśnie tu wracający z Wiednia Jan III Sobieski dwukrotnie starł się z wojskami Kara Mustafy. W pierwszej z nich - 7 października 1683 - wojska polskie zostały zaskoczone przez nacierające oddziały Kary Mehmeda Paszy. W czasie ucieczki król omal nie zginął, ponieważ rozparł się pod nim koń i tylko poświęcenie polskiego rajtara Jędrka ocaliło go od śmierci. W drugiej bitwie, 9 października, wojska polsko-habsburskie pod wodzą Jana III Sobieskiego, zadały druzgocząca porażkę wojskom osmańskim. Zdaniem wielu historyków Bitwa pod Parkanami, w której zginęło ponad 15 tysięcy żołnierzy osmańskich, miała większe znaczenie niż Bitwa pod Wiedniem. Droga do wyzwolenia Węgier stanęła otworem. Niestety Austriacy nie pozwolił połączonym armiom koalicji wyzwolić krajów korony św. Stefana. Niemniej jednak ekspansja Imperium Osmańskiego została ostatecznie powstrzymana.
Z inicjatywy Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w Esztergom i Samorządu Mniejszości Polskiej, 7 października2023 roku, w obu miastach odbyły się obchody 340. rocznicy Bitwy pod Parkanami. W wydarzeniu wzięli udział m.in. burmistrzowie i mieszkańcy obu miast, polski konsul, przedstawiciele węgierskiej i słowackiej Polonii. Obchodom towarzyszyły również występy polskich zespołów ludowych grup rekonstrukcyjnych i pokaz jazdy konnej w wykonaniu Pocztu Husarii Kasztelanii Starożukowickiej.
Skarbnica Narodowa została zaproszona do udziału w wydarzeniu, którego uczestnicy otrzymali medale upamiętniające odsiecz wiedeńską, zaprojektowane przez Roberta Kotowicza.
