„Potop” Henryka Sienkiewicza na medalu pamiątkowym

Medal „Potop” wybity w najwyższej jakości menniczej, w stopie srebra (500/1000)

„Potop” to druga z trzech powieści historycznych tworzących słynną Trylogię Henryka Sienkiewicza powstałą „ku pokrzepieniu serc”. Powieść była pierwotnie wydana w odcinkach
w latach 1884-1886 w dzienniku krakowskim „Czas”, a następnie w warszawskim „Słowie” i „Kurierze Poznańskim”. Książka ukazała się po raz pierwszy w formie druku zwartego
w Warszawie w roku 1886.

Głównym bohaterem powieści jest młody chorąży orszański Andrzej Kmicic, który przybywa na Laudę, aby zgodnie z testamentem Herakliusza Billewicza poślubić jego wnuczkę Aleksandrę Billewiczównę. Akcja powieści przedstawia okres z lat 1655-1657.

Kluczowym punktem powieści i bezsprzecznym faktem historycznym jest obrona Jasnej Góry. Twierdza jasnogórska była jednym z najsilniej ufortyfikowanych obiektów warownych
I Rzeczypospolitej. Strategiczne także było jej położenie – flankowała Polskę od strony cesarskiego Śląska, skąd miała nadejść odsiecz sił Jana Kazimierza.

Szwedzi bezskutecznie ponawiali szturmy twierdzy. Gdy wojska szwedzkie zaprzestały oblężenia, nastąpił zwrot w dziejach potopu szwedzkiego – wierne Janowi Kazimierzowi oddziały na wieść o udanej obronie Jasnej Góry zawiązały konfederację tyszowiecką, a od strony Śląska uderzyły wojska polskie.

Fakty historyczne w powieści podporządkowane są nadrzędnej idei ukazanej w „Potopie”, którą jest „pokrzepienie serc” Polaków.  Dostosowanie faktów do celu powieści wymagało wyostrzenia niektórych i zmniejszenia znaczenia innych. Przejaskrawiony został na przykład obraz klęski i rozbicia kraju w przededniu ataku Szwedów na kraj. Chodziło o efekt artystyczny – uwydatnienie beznadziei, w której znalazła się Polska. Podobnie wyostrzono obraz zdrady Polaków i powszechnego poddania się Szwedom.  Brakuje potwierdzających ten fakt źródeł historycznych, w dużej części opis ten jest fikcją literacką i wyłączną kreacją Sienkiewicza.

Awers medalu upamiętniającego najważniejszą powieść Sienkiewicza przedstawia główną postać powieści Andrzeja Kmicica oraz rok wydania dzieła – 1886. Na rewersie widnieje wizerunek muzy trzymającej lirę w towarzystwie cytatu uzasadnienia przyznania Henrykowi Sienkiewiczowi Nagrody Nobla, a także napisów otokowych: LITERACKA NAGRODA NOBLA 1905 i HENRYK SIENKIEWICZ.

Metal:

Stop srebra 500/1000

Jakość:

Najwyższa mennicza

Waga:

15 g

Średnica:

34 mm

Kraj emisji:

Polska