Numizmatyka – kolekcjonerskie monety złote i srebrne dostępne w sklepie numizmatycznym

Zaloguj

Moje konto:

801 811 800
Koszyk jest pusty

Dobre zrozumienie technicznych informacji o numizmatach wymaga wiedzy. Każdemu z oferowanych numizmatów powinny towarzyszyć profesjonalne dane o jego najważniejszych ce­chach. Za ich rzetelność odpowiada sprzedający. Pomagają one w ocenie wartości kolekcjonerskiej numizmatu.

Każdą emisję określa kilka podstawowych cech jak wymiary, próba metalu, masa, nominał czy nazwa emitenta. Poniżej wyjaśniamy bliżej najważniejsze terminy specyfikacji monet.

Przykładowa specyfikacja monety

Emitentem jest podmiot bądź instytucja emitująca pieniądz gotówkowy. Nie każdy może nim być. Wyłączne prawo do emisji pieniądza w Polsce posiada Narodowy Bank Polski, co wynika bezpośrednio z konstytucji RP. Oznacza to, że jest jedyną instytucją uprawnioną do wprowadzania do obiegu pieniężnego złotych i groszy jako prawnych środków płatniczych na obszarze Polski. Data emisji monet czy banknotów wcale nie musi być tożsama z datą ich wprowadzenia do obiegu. Wystarczy spojrzeć do portfela, aby przekonać się, że część monet nosi datę 1990 czy 1991, mimo iż denominację złotego przeprowadzono w 1995 r.

Nominał jest to nadawana przez emitenta wartość środka pieniężnego. Może znajdować się zarówno na awersie, jak i rewersie. W przypadku monet kolekcjonerskich nominał jest dużo niższy od rzeczywistej wartości rynkowej takiej monety. Jeszcze kilkaset lat temu nominał zazwyczaj nie ozdabiał monety. Jej wartość dla ówczesnych odpowiadała generalnie wartości kruszcu, z którego została wybita.

Próba kruszcu to oznaczenie stopnia czystości me­talu, z którego został wybity numizmat. Złoto próby 999/1000 (zapisywane też jako „.999”) informuje o tym, że dana moneta czy medal została wybita w czystym złocie. Srebro 900/1000 (zapisywane też jako „.900”) jest więc w 90% czyste, pozo­stałe 10% stanowią zaś dodatki, np. miedź, dodawana niekiedy do stopu dla zwiększe­nia jego trwałości. Pomimo wysiłków me­talurgów niemożliwe jest jak dotąd stwo­rzenie kruszcu czystszego niż 99,999%.

Karat to sposób zapisu próby złota („Au” jak łac. aurum) na skali od 1 do 24. Jej naj­wyższa wartość oznacza czysty kruszec, a niższe znamionują proporcjonalnie mniej­szą zawartość – czternastokaratowe złoto ma zatem próbę 585/1000 (czyli 14/24).

Uncja (skracana jako „oz” od wł. onzia) to historyczna jednostka masy, stosowana m.in. w złotnictwie i numizmatyce. Odpo­wiada 31,1034768 g. Oprócz uncji jubilerskiej znanych jest wiele innych wariantów tej jednostki.

Przykładowa specyfikacja medalu

Platerowanie to sposób uszlachetnienia numizmatu przez pokrycie jego powierzch­ni cienką warstwą innego metalu, najczę­ściej szlachetnego. W mennictwie doko­nuje się tego metodą galwaniczną, czyli z zastosowaniem elektrolizy. W tym celu medal lub monetę (np. wykonaną z mo­siądzu) podłącza się do źródła prądu, a na­stępnie zanurza w odpowiednim roztworze wraz ze srebrnymi lub złotymi blachami, poddanymi działaniu przeciwnego ładun­ku elektrycznego. Pod wpływem różnicy ładunków jony metalu odrywają się od po­wierzchni blachy i osiadają na numizmacie. Możliwe jest również wybiórcze platero­wanie poszczególnych fragmentów reliefu monety lub medalu.

Zazwyczaj na samym dole specyfikacji wspominana jest limitacja. Oznacza ona liczbę egzemplarzy danej emisji, jakie zostały wyprodukowane na ca­łym świecie. Im mniej sztuk, tym są one cenniejsze. Czasami są one dodatkowe numerowane na rancie lub opatrzone specjalnymi monogramami.

Ostatnim bardzo istotnym terminem jest stan zachowania. Stwierdza on jak bardzo wygląd indywidual­nego numizmatu zmienił się od momentu jego wykonania. Egzemplarze w idealnej kondycji, wykonane z optymalną precy­zją i zabezpieczone natychmiast po emisji reprezentują najwyższy stan zachowania, czyli menniczy. W zależności od ilości i charakteru ewen­tualnych uszkodzeń, rys oraz zużycia obiegiem obiekt może charak­teryzować się stanem zachowania: znako­mitym, bardzo pięknym, pięknym oraz niższymi.  Im wyższy stan zachowania, tym cenniejszy numizmat.

Stempel lustrzany to narzędzie, za pomocą którego powstaje moneta z matowym rysunkiem na doskonale wypolerowanym, lustrzanym tle. Nie odbiega od stempla zwykłego pod względem technicznym – zupełnie inaczej wygląda natomiast proces bicia. Stempel polerowany jest ręcznie, przechodzi także specjalną obróbkę chemiczną, a po każdym użyciu jest czyszczony. Podobne przygotowanie otrzymują metalowe krążki, z których powstają monety. W rezultacie gładkie pole numizmatu zyskuje idealny połysk (numizmaty bite stemplem zwykłym nie mają połyskującego wykończenia).

Stempel lustrzany